Oruç, kaça ayrılır? Orucun Âdabı

 

Oruç, takvâ yönünden üç’e ayrılır.

1-Avâmın Orucu,
2-Havâssın orucu,
3-Havâssu’l-havâssın orucu

Avâmın orucu, yemek, içmek ve cinsi münasebetten (ve orucu bozan diğer şeylerden) sakınmaktır.
Havâssın orucu, yukarıdaki esaslarla beraber, gözünü kulağını, dilini, elini, ayağını ve diğer organlarını günahtan korumaktır. Ağzıyla Kur’ân okur, hayırlı ve güzel şeyler konuşur, diliyle teşbih, tehlil, tahmid, tevhîd söyler. Gözüyle ancak helâle bakar, ayağıyla sâdece helâl olan yerlere yürür. Kalbiyle zikir ve fikirde bulunur. Gıybet, haset, kin ve düşmanlık gibi bütün kötü düşüncelerden kendini arındırır.

Havâssu’l-havâssın orucu ise, avâm ve havâssın orucuna ilâveten kalbine ve diğer letâifine oruç tutturmaktır. Kalbi mâsivadan yâni Allah’tan gayri her şeyden uzak ve tertemiz bulundurmaktır.

Kaynak : Rûhü’l-Beyan Tefsiri Tercümesi 2.cilt Sayfa 320.

***

Orucun âdabı

Zâhiri organları muhafaza etmek ve bâtınî hatıralardan kalbi korumak; orucun âdâbındandar. Allah’a yaklaşmak ancak ve ancak haramları terketmekle tamam olur. Haramlar terkedilmeden Allah’a yaklaşılmaz. 

Ebû Süleymân Dâranî(k.s.) buyurdular. Gündüzleri oruç tutup akşamleyin helâl bir  lokma ile iftâr etmem, bana bütün gece ve gündüzleri kıyâm(ibâdetle) geçirmekten daha sevimlidir. Ve midesinde haram bir lokma bulunan herhangi bir kulun kalbine, tevhîd güneşinin doğması haramdır. 

Hiç şüphesiz oruç vaktinde haram lokmaya daha çok dikkat etmek gerekir. Oruçlu kişi, haram lokmadan kaçınmalıdır. Zîra  haram lokma, dini helâk eden bir zehirdir.

Sünnet  olan, iftârı acele edip, sahuru geciktirmektir. Çünkü gece orucu bid’attir. Kişi iftâr etmeyi geciktirdiği zaman, sanki geceyi oruçlu geçirmiş gibi olur. Bu durumda da bit’at irtikâb etmiş olur.

Kaynak : Rûhü’l-Beyan Tefsiri Tercümesi 2.cilt Sayfa 320.